Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Ons kan vir God niks wegsteek nie; nie ons swaarkry, ons sonde of ons liefde vir Hom nie. Kyk net hoe goed ken Hy ons: in Ps 139 sê Dawid: "U ken my sit en my opstaan; U verstaan van ver my gedagte. U deurvors my gaan en my lê, en U is met al my weë goed bekend. Want daar is nog geen woord op my tong nie – of U, HERE, U ken dit geheel en al". Natuurlik, want Hy het ons gemaak!
DIE DEUGSAME VROU
VROUE IN DIE BYBEL
Spreuke 31: Die deugsame vrou
Om Spreuke 31 ten volle te waardeer moet jy iets verstaan van die doel van Spreuke in die algemeen. Spreuke is ‘n versameling wyshede en gee uitdrukking aan die waarheid met direkte stellings, teenstellings en vergelykings. Dis deel van die Ou Testament wat bekend is as die “Wysheidsliteratuur” wat Job, Spreuke, Prediker en sommige psalms insluit. Spreuke handel oor die toepassing van God se wysheid op spesifieke situasies en besluite in ons lewe. Koning Salomo, Dawid se seun, het die grootste gedeelte van Spreuke geskryf, maar daar is ‘n paar gedeeltes, insluitend die inhoud waaroor ons vandag praat, wat heel waarskynlik deur ander skrywers geskryf is. Lees Spreuke 31 sorgvuldig deur.
Die deugsame vrou in Spreuke 31 kry die lof en bewondering van haar man en kinders. Hulle wat haar die beste ken, sal haar die meeste prys. Kyk wat haar man hier sê: “Daar is baie knap vrouens, maar jy oortref hulle almal!” In die oë van haar lewensmaat is sy net die beste. Hoe hartseer is dit nie ons ons ons dikwels voor vreemdelinge op ons beste gedra en ons ergste, onnadenkende woorde en dade hou vir ons gesin.
Ons weet uit vers 22 dat hierdie deugsame vrou nie haar uiterlike voorkoms verwaarloos nie maar hierdie vers stel dit duidelik dat haar versiering nie net uiterlik is nie. Hierdie vrou klee haarself met sterkte en eer. Watter balans is daar nie in hierdie eienskappe nie! Maar waar kom hierdie balans vandaan? Vertroue wat in die self gesetel is, maak ‘n mens hoogmoedig en word nie gewoonlik met waardigheid uitgeleef nie, maar selfvertroue wat gesetel is in ‘n regte begrip van God en wie Hy jou gemaak het om te wees, word altyd getemper deur nederigheid, Dit is hierdie begrip van God wat haar instaat stel om “te lag oor die dag wat kom”. Iemand wat weet hoe om God te vertrou slyt nie haar dae in angstigheid en bekommernis nie. Die gelowige is nie immuun teen sulke emosies nie maar moet nooit daardeur beheer word nie.
“As sy praat, is dit met wysheid”. Wens jy nie ook daar kom wysheid voort elke keer as jy jou mond oopmaak nie? Onthou dat wysheid nie maar net kennis is nie. Dis kennis wat prakties gemaak word, gefokusde waarheid gekenmerk deur liefde; wysheid wat kom uit ‘n liefdevolle hart.
Vertroue is opgebou. 'n Mens kan sien dat hierdie aspek van die deugsame vrou tyd neem. Dit behoort die doelwit te wees in elke belangrike verhouding waarin ons staan. Dit spreek boekdele oor enige vertroulike verhouding, maar hoeveel te meer nie van die intiemste van alle menslike verhoudings, naamlik die huwelik nie. Wat bou vertroue? Deursigtigheid, kommunikasie, jou woord hou, jou lewensmaat opbou - dis die stene en sement wat lei tot 'n vertrouensverhouding. Hierteenoor is oneerlikheid, afsydigheid, gebrek aan kommunikasie en gedurige kritiek die dinge wat vertroue vernietig.
As daar in ons huis ‘n veilige en bevredigende verhouding is, is ons alreeds 'n sukses. Dan het ons die belangrikste bate wat die lewe kan bied. 'n Geskiedenis van goeddoen en nie kwaad doen nie, bring ons uit by die plek waar die belangrike persone in ons lewe ons kan vertrou. Let of die frase "al die dae van haar lewe". Hierdie soort verhouding is nie die resultaat van 'n vinnige naelloop nie; dis 'n langafstandwedloop en dit vra volharding.
In Spreuke 31 is die man bekend as gevolg van sy deugsame vrou. Wat 'n wonderlike gedagte dat hy bekend is as gevolg van haar! Baie van ons besef nie hoeveel impak ons het op mense om ons nie. Nie lank gelede nie was daar 'n godvrugtige man in 'n gemeente wat afgekeur is as ouderling, nie op grond van sy lewenswandel nie, maar omdat sy vrou bekend was as 'n skindertong. God wil hê 'n man moet beter daaraan toe wees omdat hy 'n vrou het. Spreuke 18:22 sê: "Wie 'n vrou kry, vind geluk en geniet die goedheid van die Here." Dis sy begeerte, sy plan. Hy wil hê die vrou moet van haar man 'n beter mens maak. Sy moet hom so sterk ondersteun dat mense goed van hom dink as gevolg van haar.
Die deugsame vrou hanteer nie net haar verhoudings in die huis goed nie, sy reik ook uit verby hierdie kring na die wat God in haar wêreld inbring. In Spreuke 31:18 (1953-vertaling) lees ons: "Sy voel dat haar wins goed is," met ander woorde, sy is tevrede met die stand van sake. Dan lees ons: "In die nag gaan haar lamp nie dood nie." As 'n mens vinnig kyk, sal jy dalk dink dit beteken sy bly laat op om te werk. Ons sien alreeds dat sy vroeg opstaan. Dalk brand sy die kers aan albei kante. Maar as ons die kultuur verstaan, kom 'n ander prentjie na vore.
Eerstens kon 'n mens in daardie kultuur nie gou supermark toe gaan en 'n dosie vuurhoutjies koop nie. 'n Doeltreffende huis het altyd een lamp brandend gehou as 'n bron van vuur. Nog belangriker egter, 'n gasvrye huis het 'n lamp in 'n venster brandend gehou om besoekers in te nooi. Destyds was herberge maar skaars en daar was nie iets soos 'n hotel nie sodat reisigers gewoonlik afhanklik was van plaaslike gasvryheid. Of dit nou 'n gesinslid, 'n buurman of -vrou of 'n verbygaande vreemdeling was, die deugsame vrou was altyd gereed om te dien.
Sy "brei haar handpalm uit na die ellendige". In die vorige vers (v. 19) het ons gesien sy "steek haar hande uit na die spinstok" — sy steek die hand uit die mou om te werk. Hier sien ons dat haar hande ook gereed staan om te dien. Die bewoording beeld iets meer uit as net lukraak goeie dade. Om "uit te steek" of "uit te brei" praat van doelbewuste bediening, om uit jou pad te gaan vir iemand. Sy het 'n hart wat op die uitkyk is vir ander se behoeftes en help hulle bevredig.
Hoe meer ons kyk na die besonderhede van hierdie hoofstuk, hoe groter raak die gevaar om oorweldig te voel. Die outeur sluit in vers 30 af deur ons te herinner aan die belangrikste verhouding in die deugsame vrou se lewe. Sjarme en uiterlike skoonheid is die dinge waarin wêreldlinge hulle vertroue plaas. Tog is dit nie die sinvolle verhoudings nie. Trouens, as jy mooi daaraan dink werk hierdie dinge téén egtheid, téén verhoudings.
Die fondament van alle horisontale verhoudings is ‘n vertikale verhouding; ons verhouding met God. Dit gee ons die sekuriteit om opreg en kwesbaar te wees. Dit is die lewe in God se genade wat van ons instrumente maak vir ander mense. Selfs ons vermoë om te vra vir vergifnis is verbind aan ons verhouding met Hom. Ons kan nie van onsself 'n deugsame vrou maak nie. Dit kan net gebeur indien ons dag na dag met God wandel en ons lewe oorgee aan sy beheer. Dan alleen sal Hy aanhou om ons meer soos Jesus te maak totdat Hy weer kom.