Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Wees nie haastig in jou gees om jou te vererg nie, want ergernis rus in die boesem van die dwase – Prediker 7:9
IS DAAR SPOKE?
Ds AE van den Berg
Efes.6:10-20
Is daar werklik so ’n iets soos spoke? Die antwoord hierop hang alles af van wat presies met spoke bedoel word? Indien dit geestelike wesens (sonder ’n liggaam) is, is die antwoord ’n baie besliste ja. Indien dit die geeste van afgestorwenes beteken, is die antwoord ’n baie besliste nee.
Die Bybel sê baie duidelik dat daar geestelike wesens bestaan – goeies en slegtes, maar wys die idee van geeste wat ontslape mense wat op aarde agterbly om mense vrees aan te jaag, beslis af. “En net soos die mens bestem is om eenmaal te sterwe en daarna die oordeel” (Heb.9:27). Sodra die mens sterf, volg die oordeel. Jesus sê vir die misdadiger aan die kruis: “…Voorwaar Ek sê vir jou, vandag sal jy saam met My in die Paradys wees” (Luk.23:43). Die Paradys is die wagkamer na die hemel. Wie hul daarin bevind, is oorstelp van vreugde omdat hulle ná die oordeel saam met Jesus na die hemel vertrek.
In die Gelykenis van die Talente gee die ontevrede heer opdrag: “En werp die nuttelose dienskneg uit in die buitenste duisternis; want daar sal geween wees en gekners van die tande” (Mt.25:30). Die buitenste duisternis is die wagkamer na die hel. Wie hulle daarin bevind, vrees vir die hel wat ná Jesus se finale oordeel op hulle wag! Wanneer ’n mens sterf, weet hy wat sy eindpunt gaan wees. Daar is ná die dood geen omdraai kans nie. Daarom ween en kners die ongelowiges op die tande – hulle weet wat op hulle wag.
In hierdie lig gesien, is daar geen moontlikheid om op die aarde agter te bly nie. Beslis nie in die vorm van ’n spook nie! Wie spoke waarneem, moet weet dat dit nie die geeste van ontslape mense is nie.
Die Bybel leer dat mense wel met geestelike wesens kontak kan en dat hulle in ons fisiese wêreld kan verskyn. Daar is twee soorte geestelike wesens – engele en bose geeste. Engele is geeste wat God van hul skepping af getrou dien. Hierdie engele is regverdig, goed en sondeloos.
Die engele dien God en word ook deur Hom gebruik om gelowiges by te staan: “Is hulle nie almal dienende geeste wat vir diens uitgestuur word ter wille van die wat die saligheid sal beërwe nie? “ (Heb.1:14).
Bose geeste is gevalle engele wat teen God in opstand gekom het. Hulle is boos, misleidend en vernietigend. “….Want die Satan self verander hom in ’n engel van die lig. Dit is dus niks besonders wanneer sy dienaars hulle ook voordoen as dienaars van geregtigheid nie, maar hulle einde sal wees volgens hulle werke” (2 Kor.11:14, 15). Dit is dus binne hul vermoë om as spoke te verskyn en selfs die voorkoms van ’n ontslapene aan te neem.
Bose geeste is onder beheer van Satan en hy is in beheer van die wêreld: “Ons weet dat ons uit God is en die hele wêreld in die mag van die Bose lê” ( 1 Joh.5:19). Bose geeste deurkruis die aarde om gelowiges te vernietig: “Wees nugter en waaksaam, want julle teëstander, die duiwel, loop rond soos ’n brullende leeu en soek wie hy kan verslind” (1 Pet.5:8). Hulle is slu, slim en deeglik van die mens se swakheid bewus om kennis van die onbekende te verkry, veral as dit buite die wetenskaplike sfeer lê.
Let op die besetene van Gadara (Mark.5). ’n Horde van bose geeste het hom beset en hom tussen die grafte laat hou. Mense kon hom selfs vir ’n spook aangesien het. Nee, hy was nie ’n spook nie, maar ’n mens wat deur bose geeste beheer is ten einde mense vrees op die lyf te jaag.
Daar is niks goed aan bose geeste nie. Hulle verrig skade soos diewe. “Die dief kom net om te steel en te slag en te verwoes. Ek het gekom, dat hulle lewe en oorvloed kan hê” (Joh.10:10). Bose geeste doen alles in hul vermoë om mense te mislei d.w.s. weg van God af te lê. Dit verklaar spookbedrywighede. Waar bonatuurlike dinge plaasvind, is bose geeste betrokke.
Kan bose geeste nie goeie dinge doen nie? Spiritiste maak daarop aanspraak dat hulle geeste oproep en handige inligting verkry. Op die TV is daar ’n reeks oor heldersiende speurders (psychic detectives) wat deur geeste gehelp word om misdaad op te los. Hierdie hulp uit die onderwêreld het ten doel om mense te mislei. Dis mos die doel van bose geeste - misleiding. Mense vertrou op die heldersiende persoon i.p.v. God. Mense stroom na sulke mense. Marietta Theunissen in Suid-Afrika en John Edwards in Amerika is voorbeelde hiervan. Bose geeste is gewillig om selfs ware inligting te verskaf indien dit mense van ’n geloof in God kan weerhou. Satan het ’n beperkte kennis van die toekoms!
Daar is ’n ontstellende toename in belangstelling in die bonatuurlike. Daar is selfs enkelinge en ondernemings wat voorgee om spookvangers (ghost busters) te wees en teen ’n prys van hulle in huise ontslae kan raak. Geestesmediums, die oproep van geeste (séance), fortuinkaarte (tarot cards) en ander booshede word al hoe meer as ’n normale deel van die lewe geag. Mense soek antwoorde op verkeerde plekke! In plaas daarvan dat mense hul toevlug na God en sy Woord neem, laat hulle hul deur die geesteswêreld mislei.
Die woord bonatuurlik (paranormal) word as volg omskryf: ’n gebeure wat sonder wetenskaplike verduideliking plaasvind. Bonatuurlike bedrywighede sluit spoke, goëlary, buitengewone waarnemingsvermoë (ESP) en geeste in.
Die TV is ’n magtige instrument in Satan se hande wanneer dit by die beeldsending van rolprente kom wat oor bonatuurlike dinge gaan. Dit wek sensasie op. In 2007 is ’n goedkoop rolprent Paranormal Activity in Amerika gemaak en het een van die winsgewendste rolprente van alle tye geword!
Hoe moet gelowiges reageer wanneer hulle van spokery en ander bonatuurlike bedrywighede hoor? Die eerste ding wat ons moet weet, is dat dit nie die geeste van ontslapenes is wat op aarde agtergebly het om mense die skrik op die lyf te jaag nie.
Baie van die bonatuurlike bedrywighede waarvan mense praat, is kullery. Die mensdom soek gedurig na iets nuut en glo selfs onsin. Dit gebeur ook dat mense onwetend verkeerde waarnemings maak oor wat hulle gesien het terwyl daar in werklikheid ’n logiese verklaring daarvoor is. Waar daar werklike bonatuurlike bedrywighede is, is bose geeste aan die werk. Gelowiges mag nie daardeur aangegryp of daardeur uitgelok word nie. “Net met jou oë sal jy dit aanskou en die vergelding van die goddelose sien” (Ps.91:8). Ef. 4:27 eis van gelowiges om Satan geen vastrapplek in hul lewe te gee nie.
Bonatuurlike bedrywighede moet gelowiges eerder aan die geestelike stryd in die gelowige se lewe herinner asook Satan teen wie ons worstel. Efes.6 praat van ’n stryd wat nie teen vlees en bloed is nie, maar teen die onsigbare magte van die duisternis.
Hierdie magte van die duisternis lok egter al meer belangstelling. Daar is in werklikheid niks wat mense se belangstelling in die donker wêreld van Satan behoort te prikkel nie. Jesus het dan juis aarde toe gekom om Satan se werke te vernietig: “Hy wat sonde doen, is uit die duiwel, want die duiwel sondig van die begin af. Vir hierdie doel het die Seun van God verskyn om die werke van die duiwel te verbreek” (1 Joh.3:8). En dit het Hom sy lewe gekos! Hoe durf die werke van Satan die gelowiges se belangstelling prikkel!
Wat moet ’n gelowige se reaksie op die werksaamhede van bose geeste wees? Weersin! Dit moet ons daaraan herinner dat demoniese werksaamhede tot die dood van ons Verlosser gelei het. Was die Joodse kerklui van destyds nie instrumente in die hande van Satan nie? Ons het met hom niks te doen nie en vermy derhalwe alle skakeling met die bonatuurlike. Die Bybel sê dat Satan jou later sal uitlos: ”Onderwerp julle dan aan God; weerstaan die duiwel en hy sal van julle wegvlug” (Jak.4:7).
Satan is ’n indringer en dring selfs sekere volke se tradisies binne. Bose geeste word onder die skyn van voorvadergeeste aanbid. Die Bybel verbied mense om met die geeste van afgestorwenes te skakel. “Begeef julle nie tot die geeste van afgestorwenes en die geeste wat waarsê nie. Soek hulle nie om julle te verontreinig nie. Ek is die Here.” (Lev.19:31).
Daar is geen skakeling tussen lewendes en dooies moontlik nie. Luister wat sê vader Abraham aan die ontslape ryk man: “En by dit alles is daar tussen ons en julle ’n groot kloof gevestig, sodat dié wat hiervandaan wil oorgaan na julle, nie kan nie; en die wat daar is, nie na ons kan oorkom nie” (Luk.16:26).
Al lê die wêreld in die mag van Satan, is God steeds Meester daarvan. Die Bybel praat oor God se mag as Skepper: “U alleen die Here, U het die hemel, die hoogste hemel en al sy leërskare gemaak, die aarde en alles wat daarop is, die see en alles wat daarin is en U hou dit alles in die lewe en die leër van die hemel buig hulle voor U neer” (Neh.9:6).
Ongelowiges is weerloos teen die aanslae van Satan en sy trawante. Wie volgens Satan se kode leef, word aan sy reëls gebind. Let daarop dat mense wat hul vertroue nie in die Here stel nie, al hoe meer in die dinge van Satan vasgevang word.
Bose geeste/spoke maak mense bang omdat vrees die teenoorgestelde van liefde is. God is liefde en Satan vrees. Daarom geniet bose geeste dit as mense bang is, want vrees verlam jou lewe en trek die aandag van God af weg. Gevolglik is die geloof in Jesus Christus bevrydend: “Daar is geen vrees in die liefde nie; maar die volmaakte liefde dryf die vrees buite…” (1 Joh.4:18). Gee aan Satan geen vastrapplek nie!