NUUTSTE BYDRAES

Gedagtes vir elke dag

Of lees almal by Gedagtes vir elke dag

Een van die mooiste toneeltjies in die lewe is 'n Christenman wat nederig langs die Christenvrou van sy keuse voor die kansel kniel om God se seën op hulle eenwording te ontvang.

1932: HULDEBLYK AAN CJ LANGENHOVEN

KULTUURDAGBOEK 15 JULIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Hierdie dag, 15 Julie, was in 1932  'n Vrydag, toe Langenhoven die oggend, drie weke voor sy 59e verjaardag, oorlede is in sy kamer in Arbeidsgenot, sy woning in Oudtshoorn. Hierdie woning is deur mev Langenhoven in haar testament beskikbaar gestel as 'Volkshuis' en is vir openbare besoek oopgestel sedert 21 April 1955 tydens 'n formele geleentheid deur Sy Eksellensie dr EG Jansen, destydse Goewerneur-generaal van die Unie van Suid-Afrika.

Cornelis Jakob (Zetuin) Langenhoven is op die middernag van 12-13 Augustus 1873 gebore in Hoeko, Ladismith, Kaap. 'n Paar dae na sy geboorte is sy moeder oorlede. Sy vader se broer was getroud met sy moeder se suster; hulle het hom aangeneem en as hulle eie kind grootgemaak. Vir sy eie vader het hy gesê "Anderpa"; sy oom en tante was "Pappie" en "Mammie".

Van sy plaasskooltjie op Hoeko is hy na Ladismith waar hy aan die einde van standerd VIII  as eerste student in die Kolonie gestaan het; daarna na Riversdal, waar hy gematrikuleer het. Die nuwe skool staan later bekend as die Hoërskool Langenhoven. 'n Brons-standbeeld van hulle oud-leerling het nog onlangs in die mooi voorportaal van die pragtige skoolgebou gestaan.

Nadat hy in die Victoria College – vanaf 1918 die Universiteit van Stellenbosch – sy B.A. behaal het, het hy huistoe gegaan, daar studeer en sy LL.B geslaag. Hy het hom ook as prokureur bekwaam en 'n ruk in Ladismith gepraktiseer. Van die begin af het hy hom op watersake en die waterreg toegelê, en ook toe hy met sy vrou na Oudtshoorn verhuis, (sy huwelik met die weduwee MM van Velde van Ladismith) het hy baie belangrike werk in hierdie verband gelewer – soos trouens ook in die Volksraad en Senaat.

In 1912 word hy redakteur van die plaaslike (twee maal weekliks) Hollandse blad Het Zuid-Westen, en gebruik dit, doelbewus en met volle ondersteuning van sy boere-direksie, as propagandamiddel tot bevordering van die stryd vir die erkenning van Afrikaans as die taal van die Afrikaner. Gedurende sy beheer was Het Zuid-Westen 'n Afrikaanse blad.

In 1914 stel hy hom beskikbaar as kandidaat vir die Provinsiale Raad se verkiesing en word onbestrede lid vir Oudtshoorn. Na drie weke van daardie 1914-sitting, wat hom die tyd gegee het om sy mede-lede te bearbei en te wen vir sy plan, het hy op die 23e April daarin geslaag om die eenparige besluit te laat neem wat aan die Afrikaanse skoolgaande kind die reg gee dat hy deur middel van sy moedertaal, Afrikaans, in die skool opgevoed mag word. Met hierdie besluit is daar vir die eerste keer in die wetgwende geskiedenis van ons land aanvaar en op die wetboek gestel, dat 'Afrikaans die moedertaal van die Afrikaanse kind is."

In 1918, Langenhoven was toe LUK van onderwys in sy portefeulje, is moedertaal-onderwys (vir die Afrikaanse kind – dit was altyd die geval vir die Engelse kind) verpligtend gemaak.

Die oorspronklikheid van sy insig in die aard van die probleem, sodat hy kon deurdring en vasstel wat die oplossing moet wees, die daaropvolgende stappe van lid-word van die liggaam wat oor die skoolgaande kinders se regte beslis, die drie weke se bearbeiding wat uitgeloop het op die voorstel wat aan die Afrikaanse ouers hulle hoogmoed sou gee vir die kinders van Suid-Afrika in hulle eie vaderland, is 'n goeie voorbeeld van Langenhoven se werkwyse.

Die Vrystaat en die Transvaal het later in dieselfde jaar (1914) soortgelyke besluite geneem in hulle Provinsiale Rade.

Reeds gedurende daardie 1914-sitting het Langenhoven begin werk aan sy betoging oor die goeie reg van Afrikaans as Voertaal, wat hy aan die begin van Junie 1914, by hulle sitting in Bloemfontein aan 'De Zuid-Afrikaanse Akademie voor Taal, Letteren en Kunst' voorgedra het. Met twee teenstemme het die Akademie toe besluit om aktief te werk vir Afrikaans. Hulle sou skoolboeke keur, spelwyse vasstel ensomeer. Dit het ook nie baie jare duur nie voordat die amptelike taal van die Akademie self Afrikaans word.

Reeds in 1911 het Langenhoven se 'Stukkies en Brokkies' verskyn. Amper al die bekende alleensprake, tweesprake en dies meer, soos bv die geliefde 'Omslagtige Tant Lenie', 'Die Tweetalige Vonnis', ' Die Kis abaut die Forro', verskyn daarin, sowel as sy eie liefdesgediggie op die hond:

Met modderpote, Haagagaa!
Trap hij die voordeur oop -
Trap hij twee rijties blommetjies
Soover als wat hij loop...

Ook daarin is sy Wiegeliedjie; Liefdesonsin; Lamtietie, damtietie, doedoe mij liefstetjie... lg waarvoor hy sy eie melodie geskep het. Eers baie jare later het die Vlaamse komponis, Hullebroeck, die musiek gekomponeer waarop hierdie slaapliedjie so graag gesing word.

Vir Stukkies en Brokkies was daar 'n Voorwoord deur president FW Reitz.

Kort voor die sluiting van Het Zuid-Westen in 1914 – Oudtshoorn se ekonomie was ontwrig, verwoes, as gevolg  van die oorlog van 1914-1918 in Europa: daar was geen mark vir die volstruisvere waarop die welvaart van dorp en distrik gebou was – het twee Belgiese propagandiste in Suid-Afrika kom rondreis om samewerking en steun te soek vir die Europese Bondgenote, en toe ook in Oudtshoorn aangekom. Die twee here, hoogstaande geleerdes, verneem toe dat die groot voorstander van Afrikaans in Oudtshoorn woonagtig is. Vol belangstelling vra hulle om 'n 'staaltje' van die vir hulle onbekende taal. Langenhoven sou daardie aand 'n lesing oor sterrekunde hou en 'n onderwysersvriend wat nogal so bietjie moedswillig kon wees, nooi hulle om met hom saam te gaan en daar met die 'groot' man kennis te maak. Goed, maar hulle wil darem ook graag 'n voorbeeld van Afrikaans hoor, as dit mag. Toe dra die onderwyser, Jacob Smith, een versie uit die Wiegeliedjie voor:

Ossie se kossies is bossies en polletjies,
Papa eet droo'e brood, mamma krij bolletjies,
Wieletjies woeletjies, tolletjies rolletjies,
Papa kom huistoe sij wa'entjie is volletjies.
Huistoe naar mammetjie,
Huistoe naar lammetjie,
Weg van die vlammetjie,
Weg van die dammetjie,
Papa kom huistoe naar kindjie en mammetjie.

Die twee here het die lesing sowaar nog bygewoon.

Vir skoolboeke moes die onderwysers van daardie vroeë jare self sorg; en onder andere het Langenhoven besef dat hy 'n roeping het: om Afrikaans te gebruik en met sy volk te praat deur middel van sy geskrifte en boeke.

Etlike pleidooie vir die gebruik van Afrikaans en twee toneelstukkies – een wat hy later verwerk het as die Laaste van die Takhare – het in daardie jare verskyn. In 1913 skryf hy Die Hoop van Suid-Afrika om in Oudtshoorn op 16 Desember opgevoer te word. Die werk het hom slegs twee weke geneem om te voltooi. (Dwarsdeur die land is Die Hoop opgevoer om geld vir die nuutgestigte Helpmekaar in te samel.)  In die Oudtshoornse opvoering het Langenhoven Piet Retief voorgestel.

Ook het sy Afrikaanse Verjaardagboekie in 1912 verskyn met 'n Voorwoord van president Steyn. Ons Weg deur die Wêreld (1913) het ook meeste van Stukkies en Brokkies bevat. Sy 100 Prekies wat gereeld in Het Zuid-Westen verskyn het, sowel as baie van sy Spreuke was in boekvorm in hierdie uitgawe.

In die tweede uitgawe (1919) verskyn 'n groter aantal van sy Spreuke. Ook verskyn daar vir die eerste keer Afrikaans as Voertaal . Hierdie lesing is met 'n besluit van die Akademie in 1914 in die destydse Brandwag gepubliseer "met't oog op de belangrykheid, op't ogenblik, van die kwestie van Afrikaanse als medium van onderwijs."

Vir een jaar is Langenhoven volksraadslid (Oudtshoorn) en die volgende jaar, 1920, word hy senator wat hy tot sy sterfdag gebly het. Van 1914 af tot sy laaste dag op aarde was hy dus een van ons land se wetgewers. Gedurende die jare wy hy hom geheel en al aan sy skrywersberoep en aan die politiek.

In die Versamelde Werke verskyn daar 'n volledige lys van sy boeke met datums van hulle eerste verskyning. Daar het maklik drie en vier en soms vyf boeke per jaar verskyn; en intussen, in die laaste dertien jaar van sy lewe, het hy 'n weeklikse rubriek – Aan Stille Waters – in Die Burger waargeneem. Volgens sy eie stelling het hy geskryf vir "kinders van agt tot agt-en-taggentig".

In 1918 gee hy aan sy volk 'Die Stem van Suid-Afrika', wat saam met die komposisie van ds ML de Villiers heelwat later in 1957 ons amptelike Volkslied geword het.

Oor sy verdere aandeel aan die uitbouing van Afrikaans en aan die staatsbesluit om die betrokke wet so te wysig dat Afrikaans en Engels die amptelike landstale sou wees, sien ons in U Dienswillige Dienaar onder andere dat die Wet, op versoek, deur Langenhoven self opgestel is.

Op 24 Junie, 1931, het die Universiteit van Stellenbosch – by geleentheid van hulle goue jubileum – aan Langenhoven die eregraad as doktor in die lettere toegeken. Die rede vir die toekenning het gesluit met hierdie woorde:

"...Senator Langenhoven skryf nie maar praat, ook waar hy die pen hanteer. Sodat met waarheid van hom kan gesê word dat hy sy volk leer lees het. En daarom tref dit besonder gelukkig dat Stellenbosch, wat daarna streef om inderdaad 'n Volksuniversiteit te wees, ook op hierdie dag in een van sy oud-studente 'n Volkskrywer kan eer deur aan hom die ere-graad van Doctor Litterarum toe te ken."

Langenhoven se aandeel aan die politieke lewe en woelinge van die klein twintig jaar van sy diens aan sy volk, is nie hier ter sake nie. Maar in sy ernstige essays betrek hy alle kante van die lewe, en die student kry daardeur 'n baie gewigtige geleentheid om die geskiedenis van die Suid-Afrika van 1912 – 1932 te bestudeer en te leer verstaan.

Ook het Langenhoven die besluit om Afrikaans naas Nederlandse in die Bybel beskikbaar te maak so bietjie aangehelp met sy Vlugskrif 'De Heilige Ennen van Rehum en Simsai'. Die Afrikaanse Bybel het wel eers ná die dood van Langenhoven verskyn.

Deurlopend in Langenhoven se werke vind ons aanspreekvorme en woorde (bv ook teenoor nie-blankes) wat in ons eietydse letterkunde – en in die samelewing – in onbruik geraak het. Maar om daardie uitdrukkinge in enige stukke van daardie tyd nou te verander sou beteken vervalsing van beide Langenhoven se werk en die geskiedkundigheid daarvan. Daarom sal u deurlopend in die artikels, prekies of ander stukke wat ons op hierdie webblad van CJ Langenhoven aanhaal hierdie ouertydse manier van uitdrukkings onveranderd lees. Geniet die werke van hierdie briljante skrywer en volksman saam met ons.

Opsoek na inligting?

  • BOEKE TE KOOP

    MASSAMOORD - BILJOENE MOET STERF.  Hierdie nuwe boek oor die geheime agenda om die groot getal mense op aarde uit te dun, handel oor soveel verskeidenheid in fyn besonderhede dat enige besorgde Afrikaner dit behoort te lees.  Om die boek te bekom, kontak dr Gustav Norval by Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.   Lees meer oor die boek by hierdie skakel.

     

    VUUR EN VLAM, geskryf deur dr Gustav Norval, handel oor die geskiedenis van die Transvaal 1881-1899: dit behels die Eerste Vryheidsoorlog, die Pretoria Konvensie, die ontstaan van die ander Transvaalse dorpe en die republieke van Vryheid...   Lees HIER meer daaroor.

     

    VINGER OP DIE SNELLER  -  Die geskiedenis van die Transvaal 1840-1880.   Outeur dr Gustav Norval, geskiedskrywer en patoloog.   
    Dit vertel die gebeure van die eerste 40 jaar in die Transvaal.  Dit sluit in die stigting van Potchefstroom, Orighstad, Soutpansbergdorp, Heidelberg, Lydenburg, Pretoria, die eerste inwoners van elke dorp... lees HIER meer daaroor.

     

    RAUTEM, is die verhaal deur dr Philip Venter waarvan u hier op Gelofteland in die reeks BROKKIES UIT DIE BOEK RAUTEM gelees het. Bestel die boek by hom deur te skakel 083 444 7672. Lees hier meer daaroor

    VERSETLAND is 'n spanningsverhaal wat elke leser sal boei. Die outeur is dr Philip Venter, bekende skrywer van vele romans, fiksie en meer.  U kan die boek by hom bestel by 083 444 7672.  Lees meer oor die inhoud by hierdie skakel.

     

    TAKHARE EN JOINERS, outeur dr Gustav Norval, is 'n versameling van 70 ware avontuurverhale uit die tyd van die Voortrekkers, die Anglo-Boere Oorlog en die Ossewa-Brandwag. Daar is tragedies, romantiese verhale, skattejag- en oorlogsverhale en meer. Lees hier meer daaroor. 

     

    Die Engelse oorlog was alles behalwe die sg. "gentleman's war" soos sommige Britse skrywers dit genoem het. Lees meer oor die boek VRYHEIDSVEGTERS, outeur Gustav Norval, by Vryheidsvegters .

     

    In ‘n nuwe boek deur die geskiedskrywer Gustav Norval, getiteld ONSKULDIGE BLOED, word skokkende feite oor beweerde Britse oorlogsmisdade tydens die ABO onthul. Lees meer hieroor by Onskuldige Bloed. 

     

    Hierdie geïllustreerde A4-groote 300-bladsy boek deur EJG Norval, IN DIE SMELTKROES, vertel die verhaal van die gevegte tussen Boer en Brit in die 1840’s die drie verwoestende ba-Soetoe oorloë in die Oos-Vrystaat tussen 1858 en 1867, en nog meer. Lees daaroor by In Die Smeltkroes .

     

    BLOED, SWEET EN TRANE, nog 'n uitstekende boek uit die pen van EJG Norval. Die boek handel oor die trek oor die Drakensberge na Nataldie Vrystaat en Transvaal, die oorloë tussen Voortrekkers, Zulus en Matabeles asook die rol van Britse regering in die saga, wat tot vandag toe weggesteek word.  Daar word getuienis aangebied dat die moorde op die Voortrekkers deur sekere Britse agente ea beplan is.  Lees meer hieroor by Bloed, Sweet en Trane.

     
  • BYBEL 1933/53-druk nou gratis

    Gelofteland is dankbaar om aan al ons lesers die 1933/53-uitgawe van die Bybel gratis te voorsien. Al wat u hoef te doen is om 'n e-pos na

    Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.

    te stuur met die versoek om die Bybel te ontvang, en ons sal dit aan u stuur.

     

    _____________________

     

     Laserskywe in stelle van 10 te koop

    VRYHEIDSBEDIENING

    Ds. Andre van den Berg werk sedert November 1990 weekliks met volksgenote in die gevangenis in Pretoria-Sentraal. Hy bied ʼn reeks laserskywe teen R200 (posgeld uitgesluit) per stel van 10 aan. Die opbrengs van hierdie verkope gaan vir Gevangenisbediening.

    Dit handel oor aktuele onderwerpe soos:

    1. Die lewe hiernamaals.
    2. Word verantwoordelik oud.
    3. Die pad na die ewigheid.
    4. Bied beproewing die hoof.
    5. Raad vir tieners.
    6. Gelowige kinderopvoeding.
    7. Oorwin depressie.
    8. Kikker jou huwelik op .
    9. Alle mense is nie gelyk nie.
    10. Homoseksualisme - ʼn gruwel vir God.

    Bestel by:

    E-pos: Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.

    Sel: 074 967 5187

    Bankbesonderhede:

    ABSA

    VRYHEIDSBEDIENING

    9062088855

    _______________

     

    Skryf in vir die gratis e-blad OORSIG EN REPLIEK

    'n Blad wat dmv verduidelikende agtergrond by die kern van ons volk se
    stryd uitkom.

    Kontak die redakteur by

    Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.

    Lees ons gereelde uittreksels daaruit hier op Gelofteland by OORSIG EN REPLIEK

    __________
     
    DIE HISTORIESE KOMPAS
    _________ 
     
    BOEKRESENSIE:

    Die Legkaart van ons Lewe – ‘n Boodskap van Hoop

    Lees meer oor dié getuienis by:

    DIE LEGKAART VAN ONS LEWE

    __________

    BOEKRESENSIE:

    DIE VOLMAAKTE REPUBLIEK – Christen-Teokratiese Separatisme

    Suid-Afrika verkeer tans in 'n kommerwekkende toestand omdat mense se kennis oor die Bybel en die Staat so verwater het dat land en volk as gevolg hiervan ten gronde gaan.

    Hierdie boek uit die pen van ds AE van den Berg, het in gedrukte vorm verskyn.  Dit bring helder perspektief oor rasseverskille en natuurlike skeiding wat sal lei tot die herstel van Suid-Afrika. Die land het 'n dringende behoefte wat landsburgers van geestelike denke sal laat verander en van onregte en gewaande vryheid sal bevry.

    Sinvolle besluite in die lig van God se Woord, en onophoudelik gebed dat bevryding spoedig verwesenlik word, is noodsaaklik. Politiek is erns en harde werk wat wet en orde handhaaf en durf nie in eerlose hande gelaat te word nie. God is 'n God van orde, en mense word aangemoedig om die koninkryk van God eerste te stel.

    U kan hierdie boek bestel by ds A E van den Berg

    Tel: 074 967 5187  of by

    vryheidsbediening

    @gmail.com

    Prys: R50-00

     
  •                                                                        ______________

     

    BOEKE TE KOOP

    ‘n Nuwe Trek: Terug na u God

    Die Oerteks van die lotsbepalende 1838-Gelofte

    J L du Toit & dr L du Toit

    'n Bundel oor die bronne vir die 1838-Gelofte is nou ook by Exclusive Books in Suid-Afrika beskikbaar: 

    Alhoewel die nuutste prys op Exclusive Books se netwerf tans R191 per boek is kan u dit vir so min as R60 per boek direk by Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.. bestel.

    Lees meer by: 'N NUWE TREK: TERUG NA GOD

    _______________

    ONDERSTEUN U VOLKSGENOTE IN DIE GEVANGENIS

    Wil u meer oor aktuele onderwerpe lees of vir iemand 'n besondere geskenk gee? Goeie voornemens;  Dink reg, leef reg; Moenie bekommer nie; Leuens; Woestyngedagtes, en Niks ontbreek nie, is van die aktuele onderwerpe wat in twee besondere preekbundels behandel word. Vir slegs R60 elk of R100 vir beide kan u 'n waardevolle bydrae maak vir u volksgenote in die gevangenis. Ondersteun hulle asseblief en bestel nou hierdie preekbundels by ds Andrè van den Berg by

    Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.

                                                                           ________________

     

    GOD PRAAT MET DIE BOEREVOLK – DEEL 2

    Hierdie bundel, net soos deel I, is saamgestel uit twintig van die beste boodskappe wat sterk op ons volkslewe gerig is. Die inhoud bestaan uit aktuele onderwerpe wat die daaglikse lewe van elke Christen raak. Die koste beloop slegs R60 (posgeld uitgesluit) en is 'n uitstekende geskenk vir die regte persoon. Die inkomste gaan in geheel aan gevangenisdiens vir ons volksgenote.
    Plaas u bestelling per e-pos by ds Andrè van den Berg by

    Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.

    of skakel hom by 074 967 5187

    ________________

    Bestel 'n uitstekende digbundel deur BOERIUS
    Volledige besonderhede hier:

    Gietoffers van my Siel


    _________________

    Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.

     
  •  

    DIE CHARISMATIESE GEVAAR
    Mense word so maklik deur dwaalleringe mislei. In hierdie boek word talle kwelvrae beantwoord.

VERGADERING-

PROSEDURES

(GRATIS)

Daar is min mense wat nog die waarde van 'n ordelike byeenkoms bedink en kan uitvoer. Sonder hierdie kennis en orde en gedissiplineerde toepassing daarvan sal 'n byeenkoms in wanorde verval en die doel van die vergadering nie bereik word nie. Die boekie kom handig te pas in alle omstandighede waar 'n vergadering van persone plaasvind, ongeag die sakelys of doel van die byeenkoms.

Klik hier om die boekie wat u op hoogte kan bring van korrekte vergaderingprosedures, gratis af te laai. Indien u van Windows 10 gebruik maak sal die inhoud outomaties onder die lêer "Downloads" geberg word en kan dit daar gehaal en gebêre word waar ookal dit maklik gevind kan word.

 

GRATIS E-BOEKE EN VERSBUNDELS OM AF TE LAAI:

 

As God volke aan hul eie lot oorlaat

Die waarheid oor ons volk en die Nuwe SA

Volksverraad geskryf deur adv. P.J. Pretorius

'n Oorblyfsel... deur genade alleen

Christen-Teokratiese Separatisme

Verse van Verset

Vreedsame Naasbestaan = Afsonderlike Ontwikkeling

No Ships in the Harbour

Ons heilsverhaal in die Ou Testament

Daniel

Evolusie - kan ek dit glo?

Petrus, die rots

Romeo en Juliet

Ester

Apokriewe - By modderpoele of suiwer fonteine?

Midsomernagdroom - Shakespeare in Afrikaans

Die Openbaring van Henog

Die Derde Tempel

Macbeth - Shakespeare in Afrikaans

Met ryperd en mauser

Goue strate het nie stof nie

Derdepoort

Die Laaste Pous

Josef

Rut

Drie Eeue van Onreg

Ons Geskiedenis

Engelse skandvlekke

Voortrekker-Pioniers in Oos-Transvaal

_______________

 

 

1919: VRYHEIDSDEPUTASIE KEER TERUG

1800: GRAAFF- REINETSE REBELLE GEVONNIS

1917: OOM JAPIE HELPMEKAAR

SKERP SLAGSPREUKE

(Lees die reeks by SKERP SLAGSPREUKE)

                                                                         __________________

 

AFRIKAANSE IDIOME EN GESEGDES

(Lees by AFRIKAANSE IDIOME EN GESEGDES - die hele reeks

                                                                         __________________                                                                  

In die sweet van sy aanskyn eet die Adamskind sy brood; in die sweet van 'n ander se aanskyn sy pastei.

Leer jou ambag so goed dat jy jou altyd kan verhuur aan 'n baas wat daar minder kennis van het as jy. Dan sal jy sy baas wees.

'n Presiese baas hou nie nalatige knegte lank nie. Dié wat hy nie wegja nie loop weg.

Maak in die somer hout bymekaar en sit in die winter by die vuur.

Besoekers aanlyn

Ons het 2432 gaste aanlyn