KULTUURDAGBOEK 2 DESEMBER

Lees volledig by Kultuurdagboek

In die Kaapkolonie, van waar die Trekkers afkomstig was, het die grensboere geen aandeel in die regering van die land gehad nie. Dit is dus te begrype dat die Trekkers totaal onervare was ten opsigte van doeltreffende landsbestuur.

Omdat die Trekkergroepe enigsins geïsoleerd van mekaar die binneland ingetrek het, was die noodsaak van 'n vaste regeringstelsel nie so dringend nie. Die Trekkergroepe het egter nie in wanorde die binneland ingetrek nie en daarom kan aangeneem word dat elke groep, volgens die eise van omstandighede, sy eie maatreëls getref het om sake so glad moontlik te laat verloop. Wat hierdie maatreëls was, weet ons nie omdat dit nêrens 'n skriftelike neerslag gevind het nie. Namate die verskillende Trekkergroepe in die Transoranje aangeland en in mekaar se onmiddellike omgewing begin woon het, het daar egter 'n behoefte aan groter eenheid en beter begrip vir mekaar se omstandighede ontstaan, en hiervoor was 'n regeringsvorm van een of ander aard onontbeerlik.

Ds A.E. van den Berg

“Leer ons om ons dae so te tel dat ons 'n wyse hart mag bekom!” (Ps.90:12).

Hoe oud is jy? Wat het jy tot dusver met jou lewe gedoen? Onthou die lewe is nie 'n besitting nie maar 'n gawe van God. Hy gee dit spesiaal vir jou om iets mooi daarvan te maak. In die OT word lewe ook die hart genoem. Dis die setel van menswees.   Daarom sê mens dat iemand tot bekering gekom het omdat hy sy hart aan Jesus gegee het – sy lewe.

Jou hart behoort of aan Jesus of aan Satan. Jy kies. Daar is geen middelpaadjie nie. Jou keuse bepaal of jy wys of dwaas leef. Dawid skryf “Die dwaas sê in sy hart: Daar is geen God nie. Sleg, afskuwelik maak hulle hul dade; daar is niemand wat goed doen nie.” (Ps.14:1).

Miljoene mense kies om dwaas te leef met geen God bo of langs hulle nie. Die Bybel sê dat God ons Herder wil wees en die lewenspad saam met ons wil loop. Ons moet kies of ons Hom wil toelaat of nie. 'n Dwaas het nie net geen God bo of langs hom nie, maar ook nie 'n God onder hom nie. God is 'n vader wat sy kinders in hul nood wil dra. Dit ontbreek by 'n dwaas.

KULTUURDAGBOEK 1 DESEMBER

Lees volledig by Kultuurdagboek

"Ek het gedink aan die vloek van God wat op die volk gaan rus as hy hom skuldig maak aan landrowing. Nadat ek eers begin optree het, het ek vrede gehad. Ek het geen knaende gewete gehad nie. Al het ek nie daarin geslaag om die goddelose inval op die gebied van 'n volk wat ons geen kwaad gedoen het nie, te keer nie, dan het ek tog probeer."

Na liggaam en siel moeg en hulle perde uitgeput en dors, het genl CR de Wet en sy manskappe op 30 November 1914 op 'n waterryke plekkie tussen die sandduine afgekom – 'n ware paradys waar daar volop gras, water en koelte was.

Ten tye hiervan, met die wete dat die Rebellie weinig hoop op welslae het, was genl De Wet en sy klompie volgelinge op weg na Duitswes-Afrika, waar hulle met genl Jan Kemp in aanraking wou kom. Hoewel genl De Wet steeds nie die vrede vertrou het nie moes hulle noodgedwonge 'n dag lank daar uitrus. Met sonopkoms die volgende oggend weerklink die opdrag: "Ons moet begin trek!"

KULTUURDAGBOEK 30 NOVEMBER

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die Sentrale Volksmonumentekomitee (SVK) was verantwoordelik vir die reëlings by die hoeksteenlegging van die Voortrekkermonument. Met die organisasies van die program en die uitnodiging van sprekers het al spoedig die grondliggende politieke verskille van die tyd baie duidelik deurgeskemer.

Genl JBM Hertzog het genoeë geneem met die lys van sprekers wat by die hoeksteenlegging sou optree,dog het gemeen dat genl JC Smuts ook gevra moet word om as spreker op te tree, en hy het verder daarop gewys dat die Goewerneur-generaal amptelik by die hoeksteenlegging aanwesig moet wees. Uit alle oorde van die land is egter hierteen protes aangeteken omdat die indruk bestaan het dat by so 'n byeenkoms, wat dan 'n staatsplegtigheid sou wees, die Britse volkslied gespeel en die Britse vlag gehys sou moes word.

SA Weermag se hoogtepunte en mylpale in 1988 (2)

“Wat wapentuig betref, is ons nuwe wapenstelsels tydens die internasionale Fida-lugskou in Santiago (Chili) bekend gestel. Die nuwe geleide lug-tot-lug-missiel n1 die Darter (V3C) en die afstandbeheerde Seeker-verkenningsvliegtuig wat tot 200 km van sy basis of kan opereer, het heelwat belangstelling in militêre kringe uitgelok.”

Burgermag en Staande Mag 75 jaar oud

Die Burgermag se 75ste bestaansjaar is tydens 'n luisterryke parade in Johannesburg gedenk. By dié geleentheid, waaraan 1 200 soldate van 32 Burgermageenhede deelgeneem het, is die saluut waargeneem deur die onderburgemeester van Johannesburg en genl maj C.P. van der Westhuizen, Bevelvoerder van Kommandement Witwatersrand. 'n Spesiale uitstalling oor die Burgermag by die Suid-Afrikaanse Museum vir Krygsgeskiedenis, het deel van die verrigtinge gevorm. Die Aktiewe Burgermag het op 1 Julie 1913 as deel van die Unieverdedigingsmag tot stand gekom.

KULTUURDAGBOEK 29 NOVEMBER

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die ontstaan van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika in 1859 was die vrug van 'n krisis op kulturele, politieke, sosiale en godsdienstige gebied wat die geskiedenis teen die middel van die vorige eeu oorheers het.

Tot 1864 is die hoop gekoester dat predikante uit die konserwatiewe Christelike Gereformeerde Kerk van Nederland, self die vrug van 'n krisis in 1834, bekom sou word. Toe slegs twee predikante na herhaalde beroepe gehoor gee het die herderlose kerkraad van Burgersdorp by die Sinodes van 1866 en 1869 daarop aangedring dat daar 'n skool opgerig moet word waar predikante en onderwysers opgelei kan word.

Geskryf deur Philip Venter  (u kan die boek bekom deur hom te skakel by  083 444 7672)

Die storie volg in Afrikaans onder die Engelse bronne

NELSPRUIT - The South African Police Service (SAPS) in Mpumalanga, working together with the ProvJOINT structure, including the Department of Home Affairs and other role players like Police Intelligence, have uncovered a suspected military training base in White River and apprehended 95 foreign nationals in connection with the discovery.

Acting Provincial Commissioner of the SAPS in Mpumalanga, Major General (Dr) Zeph Mkhwanazi, convened the Provincial Joint Structures (ProvJOINTS) two days ago after receiving intelligence information about the suspected camp. This led to a joint operation being carried out today, Friday 26 July 2024, resulting in the raid and subsequent arrests.

The place, which was initially designated as a training site, appears to have been converted into an illegal military training base. The 95 individuals taken into custody are all Libyan nationals and are currently being questioned by the relevant authorities.

Hannes Ollewagen

2 Kron. 25:1-28

“En hy het gedoen wat reg was in die oë van die HERE, maar nie met ’n volkome hart nie.” (:2).

Die Woord van God onderrig ons met lesse uit die lewe van koning Amásia uit hierdie gedeelte. Hierdie seun van Joas het op ’n jong ouderdom die koningskap ontvang. Alhoewel hy gedoen het wat reg was in die oë van die HERE, was sy hart nie volkome met God nie. Ons sien dit ook in sy optrede. Wanneer hy gereedmaak vir oorlog blyk sy benadering nie te wees om God met sy hele hart vir die oorwinning in die oorlog te vertrou nie. Hy probeer sy eie planne maak en daarom gaan huur hy hondderdduisend dapper helde om hom in die oorlog te help. Hy steun op hierdie manne saam met sy eie leër se krygsvernuf en krag vir die oorwinning.

KULTUURDAGBOEK 28 NOVEMBER

Lees volledig by Kultuurdagboek

" ...die stryd was 'n smeltkroes waarin die Afrikaner gelouter sou word – 'n skeiding van getroues en ontroues, van hensoppers en bittereinders – 'n tyd wat die Afrikaner binnekort weer in sy volle felheid sal beleef wanneer die Boerevolk van God hom sonder keuse sal moet afskei van die verraaiers, die liberaliste, die geldmagverslaafdes en veral die ongelowiges en diegene wat hulle rug op hul Skepper gekeer het."

Net drie jaar jonger as die Oranje-Vrystaat, sou president Steyn saam met hierdie republiek grootword. Marthinus Theunis Steyn is op 2 Oktober 1857 by Rietfontein digby Winburg gebore.

Soos feitlik alle Vrystaatse seuns van daardie tyd sou hy gaan boer maar op aandrang van regter Buchanan, 'n huisvriend van die gesiene Steyns, besluit hy om hom in Nederland en daarna in Engeland in die regte te bekwaam.

Ná sy terugkeer bou hy 'n florende praktyk as advokaat in Bloemfontein op en met die rondgaande hof ontmoet hy vir Rachel Isabella (Tibbie) Fraser, pastoriedogter van Philippolis, met wie hy in 1887 getroud is.

Geskryf deur Philip Venter  (u kan die boek bekom deur hom te skakel by  083 444 7672)

“Audenta Fortuna iuvat” (Fortune favours the bold).

-Virgil

*

Dis baie koud. Die kouefronte wat die een na die ander die Kaap getref het, het aanbeweeg oor die binneland en die sneeu val onophoudelik vir drie dae oor die berge van die ou Oos-Transvaal. Wanneer die son sak, daal die kwik tot ver onder vriespunt, die wind waai en selfs hier, waar hulle in ‘n holtetjie kampmaak, is dit bitter koud. Almal het geweet dat hulle voorsorg moet tref teen koue, en hulle het, maar hierdie is baie erg.

‘n Nuwe aankomeling, Frans Botes, het by hulle aangesluit. Hulle het sy Mitsubishi Pajero van ver af gesien naderkom, met ligte wat beweeg, stilhou en sodra hy voor die ligte inbeweeg en eers die regter en daarna die linkerlig vir ‘n oomblik wegraak, besef Skeer dis tipies van iemand wat uitklim en voor die voertuig, in die pad, spore gaan soek.

KULTUURDAGBOEK 27 NOVEMBER

Lees volledig by Kultuurdagboek

Andries Wilhelmus Jacobus Pretorius, groot Voortrekkerleier, is op hierdie dag op die plaas Driekoppen, distrik Graaf-Reinet gebore. As Oosgrensboer speel hy 'n belangrike rol in die gebeurtenisvolle jare voor die Groot Trek.

Gedurende die Sesde Oosgrensoorlog van 1834 tot 1835 voer hy 'n kommando van 800 burgers aan. Toe die eerste Voortrekkers in 1836 uit Graaff-Reinet vertrek, gaan hy nie saam nie maar besoek in 1837 die Voortrekkers in die Vrystaat en Natal en koop selfs 'n plaas in Natal. Daarom is hy die vanselfsprekende keuse om ná Pieter Retief se dood, leier van die herderlose Voortrekkers te word.

Op 22 November 1838 sluit hy hom by die hooflaer teen die Klein-Tugela aan en begin dadelik voorberei vir die stryd teen Dingaan.

Geskryf deur Philip Venter  (u kan die boek bekom deur hom te skakel by  083 444 7672)

It is not in our power to anticipate our destiny.

-Winston Churchill

*

“Het jy werklik die kolonel geskiet”

Maya is effens uit die veld geslaan met Arno se vraag. Sy is die afgelope tyd ietwat onseker oor wat met haar emosies gebeur. Vantevore was dit anders. Sy het immers haar lewe en toekoms gebou op ’n loopbaan in die weermag en dit was genoeg. Sy het in ‘n oortreffende trap haarself toegewy aan die uitnemendheid van haar grootste talent en gawe, naamlik om die beste skut en veldkunstenaar te wees wat die SANW – en selfs die SAW – kon oplewer. Sy het baie gelees oor die besondere soldate en sluipskutters die afgelope honderd jaar.

“Werkers kon vanoggend weer nie by die werk opdaag nie omdat lokasiebewoners die paaie na die dorp met klippe en brandende bande afgesper het. Die rede daarvoor is omdat hulle vir die munisipaliteit kwaad is aangesien hulle reeds ‘n maand sonder krag is. Nou vra mens waarom dié goed hulle eie toegang tot hulle werk versper sodat niemand van hulle by die werk kan kom nie – dus geen betaling nie – net omdat hulle die munisipaliteit verkwalik?”

“Ja, dis nou lekker dom, heeltemal onnosel!”

“Ja, en toe word hulle die sleutels gegee en gesê om die land te regeer sodat die ‘ander’ rugby kan kyk. Wie is NOU dom en onnosel!”

Hannes Ollewagen

2 Kon. 4:1-44

“Toe sê Elísa vir haar: Wat kan ek vir jou doen? Gee my te kenne wat jy in die huis het. En sy antwoord: U dienares het glad niks in die huis nie, behalwe ’n flessie met olie. En hy sê: Gaan leen vir jou van buite af kanne, leë kanne van al jou bure; leen nie te min nie. Gaan dan in en sluit die deur agter jou en jou seuns toe, en giet in al daardie kanne en sit weg wat vol is. Sy het toe van hom af weggegaan en die deur agter haar en haar seuns toegesluit; en terwyl hulle vir haar aanbring, giet sy in. Sodra die kanne vol was, sê sy aan haar seun: Bring vir my nog ’n kan aan; maar hy antwoord haar: Daar is geen kan meer nie. Toe gaan die olie staan. Daarop kom sy om dit die man van God te kenne te gee; en hy sê: Gaan verkoop die olie en betaal jou skulde; van die orige kan jy en jou seuns dan lewe.” (:2-7).

KULTUURDAGBOEK 26 NOVEMBER

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op hierdie dag is deur die Kaapse Hooggeregshof beslis dat die Kaapse NG Kerk slegs uit gemeentes binne Kaapland geleë, saamgestel moet wees, en dat al die ander gemeentes wat tot dusver in die Sinode sitting gehad het, voortaan nie meer daardie reg sou geniet nie.

Vir ouderling Hugo Hendrik Loedolff van Malmesbury, was dit 'n persoonlike triomf. Hy het lankal oor die saak ontvrede gevoel, 'n hofgeding aanhangig gemaak en gewen. Vir die Kerk was dit 'n ellendige oomblik. Dit het daarop neergekom dat die staatsgrense ook as kerklike grense gegeld het, en dat die lidmate in die ander gebiede sonder sinodale gesag of binding was.

KULTUURDAGBOEK 26 NOVEMBER

Lees volledig by Kultuurdagboek

Daar is heelwat dapper Boereleiers van wie ons nie veel weet nie omdat hulle nie so bekend as genl Koos De la Rey of genl Christiaan de Wet was nie. Maar hulle het dieselfde tydperk van oorloë en politieke spanning beleef en verdien vandag nog ons erkenning. So 'n generaal is Antonie Michael Prinsloo wat op 11 Julie 1862 in Bloemfontein gebore is en op 26 November 1931 oorlede is. Sy vader en moeder het in Bloemfonteindistrik geboer maar toe hy 'n jong seun was na Betlehem getrek waar hy ook mettertyd begin boer het.

Met die uitbreek van die Tweede Vryheidsoorlog in 1899 ruk hy saam met die Betlehemse kommando op waar sy leierskaphoedanighede spoedig opgemerk is sodat hy teen Februarie 1900 reeds tot kommandant van sy kommando bevorder is.

Prinsloo se ontluikende kalme onverskrokkenheid het spoedig vir hom verdere bekendheid meegebring. So is hy byvoorbeeld tydens die Britse aanslag op Colesberg in Maart 1900 in die lugpyp gewond. Desnieteenstaande was hy die laaste burger wat uitgejaag het, in die proses 'n medeburger op sy perd gelaai en daarna ook nog die Norvalspont-brug opgeblaas het.