Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Die 'oumense' het graag gesê dat liefde blind is omdat die waarheid so lelik is. As jy in oorleg met God die regte lewenskeuses maak sal jy egter vind dat die waarheid pragtig en die liefde rein en baie aanskouelik is.
1743: POLITIEKE RAAD RIG KERKE OP IN KAAP
KULTUURDAGBOEK 15 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Baron van Imhoff, besoekende goewerneur-generaal van Oos-Indië, het as voorsitter opgetree by die vergadering van die Politieke Raad op hierdie dag. Hy het sy kommer uitgespreek oor die onkunde op godsdienstige gebied wat hy op sy kort reis in die binneland teengekom het.
Talle mense het reeds meer as drie dagreise van die kerke van Stellenbosch en Drakenstein gewoon, sodat meer kerke en beter onderwys op die platteland 'n dringende vereiste geword het.
1976: 1e STUDENTE REGISTREER VIR NAGRAADSE DIPLOMA IN MUSEUMKUNDE BY UP
KULTUURDAGBOEK 15 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Raad van die Universiteit van Pretoria en die Departement Nasionale Opvoeding het die instelling van 'n nagraads diplomakursus in Museumkunde aan die Universiteit goedgekeur met ingang van 1976. Dit was die verwesenliking van 'n ideaal wat lank reeds deur kultuurleiers gekoester is.
1839: PIETERMARITZ- BURG UITGELÊ
KULTUURDAGBOEK 15 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die regulasies vir die uitleg van die derde Voortrekkerdorp Pietermaritzburg — die eerste in Natal— is op hierdie dag in 1839 gedateer. Dit was digby die laer van kmdt. Greyling, en hy het in Oktober 1838 reeds besluit dat 'n dorp op daardie plek aangelê moet word. Dit is ter herinnering van Pieter Retief en Gerrit Maritz as Natalse Trekleiers so genoem. Vroeër was dit as Stinkhoutrand bekend.
VALENTYNSDAG
Ds A.E. van den Berg
Valentynsdag is ’n nuwe gestalte van ’n ou Romeinse fees; die fees van Lupercalis en jaarliks op 14 Februarie gevier. Die Roomse Kerk het dit later ter ere van Valentyn, ’n Roomse martelaar, Valentynsdag genoem. Valentyn was ’n priester wat in die geheim huwelike voltrek het nadat dit deur keiser Claudius verbied is omdat te veel jongmans militêre diensplig ontduik het deur te trou. Destyds kon slegs ongetroude mans by die weermag aansluit.
Toe Valentyn betrap is dat hy huwelike voltrek is hy ter dood veroordeel. Terwyl hy op die voltrekking daarvan gewag het, het talle jong verliefdes hom glo besoek met briefies oor die verkieslikheid van liefde bo oorlog. Dit laat ’n mens aan die slagspreuk van die vervloë Hippie-kultuur dink: Make love, not war.Valentyn is op 14 Februarie 269nC tereggestel.
Hy het glo net voor sy teregstelling ’n nota aan sy vriendin, die dogter van ’n gevangene, gestuur wat gelui het: “Van jou Valentyn”, ’n frase wat eeue later steeds prominent in kaartjies gebruik word. Valentyn word al eeue lank deur die Roomse Kerk as die beskermheer van verliefdes gehuldig.
1840: NATAL WORD VOORTREKKER- REPUBLIEK
KULTUURDAGBOEK 14 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Pas nadat Dingaan verslaan en Mpande tot koning van die Zoeloes verklaar was, is Natal op 14 Februarie 1840 tot Voortrekkerrepubliek geproklameer. Dit het naby die berg Ntabankulu plaasgevind nadat Andries Pretorius en sy kommando die vorige dag van die Swart Mfolozi af op die eerste skof van die terugtog na Pietermaritzburg vertrek het.
1858: AANNAME VAN GRONDWET, VLAG EN WAPEN VAN ZAR
KULTUURDAGBOEK 13 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Dit was die laaste dag van die sitting van die Kommissieraad wat op 2 Februarie begin het en waar besluit is om besonderhede aangaande 'n grondwet, vlag en wapen vir die ZAR aan die Volksraad voor te lê. Die aanvaarding daarvan deur die Volksraad het op 16 Februarie geskied.
Hierdie grondwet van 1858 is voorafgegaan deur die goedkeuring, by verskeie geleenthede, van die konsepgrondwette wat, met enkele uitsonderinge, dieselfde bepalings gehad het, en dit vertoon groot ooreenkoms met die Bataafse grondwet van 1798. Die laaste goedgekeurde grondwet, op 16 Desember 1856, is egter nie deur al die inwoners van die ZAR aanvaar nie, o.m. Stefanus Schoeman en sy Soutpansbergse volgelinge.
ENGELE IS WERKLIK (3)
Judith Macnutt
Lees reeks by Engele is werklik
Wat is ‘n Engel?
Hierdie goddelike ontmoeting het my begrip van die onsigbare geesteryk waarin engele bestaan, verbeter en verder gevorm. Wanneer ons die bediening van die engele begin aanvaar, begin ons om die liefdevolle sorg van ons hemelse Vader te verstaan. Hy het hierdie majestueuse, kragtige wesens geskep om tydens ons aardse reis ons metgeselle te wees. In die volgende hoofstuk sal ons saam ontdek wat 'n engel is deur Skrif te bestudeer. Ek sal ook inspirerende ware verhale vertel van mense nes jy wat engele ontmoet het.
Terwyl ek ‘n klompie jaar gelede tydens ‘n konferensie lesings oor genesing aangebied het in Ogunquit, Maine, het ek gevoel die Heilige Gees lei my om ‘n lesing oor engele te gee.
Op daardie tydstip het ek beslis aan die bestaan van engele geglo, maar ek het dit nog nooit oorweeg om mense van hulle te leer of oor hulle te skryf nie.
1869: 2e VERDRAG VAN ALIWAL-NOORD
KULTUURDAGBOEK 12 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Ná die Tweede Basoeto-oorlog (1865 tot 1866) het die Kaapse goewerneur, sir Philip Wodehouse, as bemiddelaartussen die Vrystaat en die Basoeto's opgetree, terwyl die grondgebied wat die Vrystaat in die oorlog verower het, aan hom toegestaan is. Plundering en diefstal deur die Basoeto's het 'n hernieude oorlog in 1867 ontketen en, strydig met die Bloemfontein-konvensie (1854), het Wodehouse in Maart 1868 Basoetoland geannekseer.
1880: ERMELO GESTIG
KULTUURDAGBOEK 12 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Voortrekkergesinne het hulle in die jaar sestig van die 19e eeu op plase op die oostelike Hoëveld gevestig. Ds. Frans Lion Cachet van die NG gemeente Utrecht in Natal het vir die Trekkergesinne 'n gemeente op 5 en 6 November 1870 gestig, en hieruit het die kerkdorp ontstaan wat deur ds. Cachet Ermelo genoem is ter ere van sy sendingleermeester ds. Witteveen van Ermelo, Nederland.
'n Noue verbintenis bestaan steeds tussen die Ermelo's in Suid-Afrika en Nederland. In die Engelse Oorlog is Ermelo met die uitsondering van een woning geheel en al deur die Engelse afgebrand, maar die dorp het uit die as verrys en die hoofdorp van Suidoos-Transvaal geword.
1972: AD KEET - DIGTER
KULTUURDAGBOEK 12 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Albertus Daniël Keet is op 14 Oktober 1888 op Alice gebore. Hy behaal sy BA-graad aan die Universiteit van Kaapstad in 1908; die jaar daarop vertrek by na Amsterdam om medisyne te studeer. Sedert 1920 tot aan sy dood praktiseer hy op Senekal.
In 1932 is sy eerste vrou, dr. Nell N.C. Keet, 'n Amsterdamse dame, oorlede. Hy sluit 'n tweede huwelik met Rina van der Merwe.
WIE MAAK ONS GELD? (7)
FRIEDRICH JOSEF IRSIGLER
Lees reeks by Wie maak ons geld?
Daar is een leuen wat ons politici en ons koerante minstens vyftig maal, indien nie honderd maal nie, vertel het: die leuen dat die Duitsers beide wêreldoorloë beplan het. Aangesien Churchill self aandadig aan die aanstigting van beide oorloë was, het hy gehoop dat deur voortdurende herhaling die leuen uiteindelik waarheid sou word, dat hy uiteindelik nie alleen die hele wêreld sou oortuig nie maar ook homself. Hy het baie goed geweet dat hy self beide wêreldoorloë kon verhoed het deur eenvoudig die waarheid te onthul. As hy te eniger tyd voor die uitbreek van Wêreldoorlog I in die Parlement opgestaan en verklaar het dat Engeland en Frankryk ’n vaste militêre verbond gesluit het en dat die Italianers slegs voorgewende bondgenote van Oostenryk en Duitsland was, dat hulle (die Italianers) in geval van oorlog beloof het om teen hulle (Oostenryk en Duitsland) oorlog te verklaar, dan sou hy ’n opskudding veroorsaak het en sou sir Edward Grey dalk moes bedank oor die leuens wat hy vertel het, maar die vrede sou bewaar gebly het en drie miljoen Britse en Statebondslewens en miljoene ander sou gespaar gebly het.
BID TEEN VERSOEKING
Hannes Ollewagen
Luk. 22:39-46
“En toe Hy op die plek kom, sê Hy vir hulle: Bid dat julle nie in versoeking kom nie.” (:40).
“En Hy sê vir hulle: Wat slaap julle? Staan op en bid, dat julle nie in versoeking kom nie.” (:46).
Hierdie opdrag word twee maal in ons gelese gedeelte deur Jesus aan sy dissipels gegee. Hy benadruk aan hulle die belangrikheid van dit wat Hy hulle beveel om te doen. Jesus was ook self in hierdie tyd, in die tuin van Getsémané, in ‘n sware stryd gewikkel. Hy het geweet dat Hy op die vooraand staan van die wrede marteling, vernedering en dood wat op Hom gewag het. En Hy sou wou wens dat hierdie beker Hom kon verbygaan. Hy het egter in die gebed volhard om die versoeking te weerstaan dat sy eie wil bo God die Vader se wil sou seëvier. “En Hy het ‘n bietjie verder gegaan en op sy aangesig geval en gebid en gesê: My Vader, as dit moontlik is, laat hierdie beker by My verbygaan; nogtans nie soos Ek wil nie, maar soos U wil.” (Matt. 26:39).
1859: STIGTING VAN GEREFORMEERDE KERK OP RUSTENBURG
KULTUURDAGBOEK 11 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Oral in die Westerse Wêreld het die liberalisme en modernisme na die Franse Revolusie kerklik-godsdienstige spanninge meegebring. Vanuit die Rennaissance en Griekse filosofie het die idee van die outonome mens wat met sy rede of belewing die hoogste gesag uitoefen, die absolute gesag van die Bybel, die Gereformeerde Belydenis en kerkinrigting verwerp.
Aan die Kaap plaas De Mist (1804) en die eerste Sinode (1824) die kerkgesag in die hande van die kerkvergadering. Die nuwe lewensgevoel wat op die mens toegespits is, het naas die Psalms 'n Gesangbundel met vrye liedere in 1806 in Nederland ingevoer. Na die Engelse oorname verplig die filantrope met Ordonnansie 50 van 1828 sosiale integrasie.
ROBEY LEIBBRANDT VERTEL SELF (37)SLOT
Outobiografie van Robey Leibbrandt:
GEEN GENADE
Lees reeks by Robey Leibbrandt vertel self
In die arena van moed, durf en daad, het, kan en sal die Suid-Afrikaner sy man staan teen die beste in die wêreld. Waarom gryp Duitse en Engelse skrywers my oorlogsavonture aan om sensasiebeluste lesers te bevredig? Waarom skrywe hulle nie oor hulle eie mense nie? Is my avonture dan so fantasties dat dit altyd afgewater, verdraai en uit verband geruk moet word? Waarom moet daar in boeke, tydskrifte en nuusblaaie gedurig gelieg word oor wat ek gedoen en nie gedoen het nie? Selfs hier in my vaderland is daar sekere nonentiteite wat twyfel aan die waarheid van my skrywe. Is dit onbeteuelde haat of veragtelike jaloesie? Of is dit die vrug van 'n inherente minderwaardigheidskompleks wat altyd neig om alles en almal af te bring na hulle eie nederige niveau?
1901: GENL DE WET TREK KAAP BINNE
KULTUURDAGBOEK 10 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Teen die einde van Januarie 1901 het genl. De Wet besluit om die Kaapkolonie vir die tweede keer binne te val, om sodoende alle gerugte dat die oorlog verby is, die nek in te slaan. De Wet, vergesel van pres. Steyn, begin sy tog by Doornberg, by Winburg, op 26 Januarie 1901. Kitchener was vasbeslote om De Wet hierdie keer gevange te neem en organiseer die grootste van alle De Wet-jagtogte.
Knox, Plumer en talle ander Britse bevelvoerders word gebruik om die Oranjerivier of Norvalspont ooswaarts te beset.
NEDERIGHEID
Ds A.E. van den Berg
“Hy moet meer word, maar ek minder” (Joh.3:30).
Woordvoerders praat slegs in opdrag van hooggeplaastes. Hulle is spreekbuise en sê net wat die betrokke persoon wat hulle stuur mense wil laat hoor. Daarom luister mense na woordvoerders asof die hooggeplaaste self praat. God het profete as spreekbuise gebruik en het baie van die boodskappe met die woorde “So spreek die Here” begin. Wie nie na die profete geluister het nie, het nie na God geluister nie. En dit was vir die profete ʼn baie ernstige saak, nie omdat dit hulle eer kon aantas nie, maar God s’n.
Die profete was ʼn belangrike skakel tussen God en mens. So ook die priesters ʼn skakel tussen God en hul gemeente. Dit was ʼn wisselwerking - profete was die skakel tussen God en mens en priesters die skakel tussen God en ʼn kleiner groep mense.
Die Bondsvolk het nie altyd na die profete as gesante van God geluister nie. Jesaja beween dit: “Wee die sondige nasie; die volk swaar van skuld, die geslag van kwaaddoeners, die kinders wat verderflik handel! Hulle het die Here verlaat, die Heilige van Israel verag, hulle het agtertoe weggedraai” (Jes.1:14).
1959: WITWATER- RANDSE MUSIEK- GENOOTSKAP GESTIG
KULTUURDAGBOEK 9 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op aandrang van die Afrikaanse Skakelkomitee van Johannesburg en in oorleg met die Johannesburgse Musiekkomitee wat 'n onderkomitee van die Skakelkomitee was, is besluit om die Johannesburgse Afrikaanse Musiekkomitee om te skep in 'n koördinerende liggaam van alle verenigings en organisasies wat by die musiekkultuur van die Afrikaner in Johannesburg belang het.
1841: DANIËL LINDLEY PREDIKANT IN PIETERMARITZ
KULTUURDAGBOEK 9 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Na jare van ontevredenheid met Erasmus Smit as predikant van die Voortrekkers — onder meer vanweë die felt dat hy dan nie voldoende opgelei en behoorlik bevoeg verklaar is om al die kerklike sakramente te bedien nie — is Daniël Lindley, die Presbiteriaanse Amerikaner formeel op hierdie dag as predikant van die gemeente Pietermaritzburg aangestel.
Die Voortrekkers het reeds in 1836 met die Lindley-gesin by Mosega te doen gekry en na verdere outmoetings steeds 'n hoë dunk van hom behou.
ROBEY LEIBBRANDT VERTEL SELF (36)
Outobiografie van Robey Leibbrandt:
GEEN GENADE
Lees reeks by Robey Leibbrandt vertel self
My verblyf op Baviaanspoort
As ek 'n digter was, sou ek Baviaanspoort in liriese taal beskrywe het. Dit was dit soos 'n droom wat werklikheid geword het. Op wonderbaarlike wyse het God my deur die smeltkroes gelei. Nie dat ek dit verdien het nie, maar omrede God alleen diegene help wat bereid is om hulleself te help. Groot was hy wat eenkeer gesê het: "Alleen wie veg om sy reg, het die reg om te lewe want op hierdie aardbol is daar geen plek vir lafaards nie."
Die skepper van hierdie wysgerige slagkreet is ongelukkig nie meer daar nie. Hy het op raaiselagtige wyse verdwyn. Hy is dood. Sy naam sal egter lewe totdat hierdie planeet weer soos eens sonder mense deur die eter sweef. Die Kommunistiese vloedwaters rol onheilspellend nader. Traag, misdadig traag, kom die Weste tot besinning... Groot, onmiskenbaar groot, sal sy eendag weer aan die Westerse uitspansel verskyn ... Adolf Hitler!
1921: ALGEMENE VERKIESING
KULTUURDAGBOEK 8 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Pas nadat 'n algemene verkiesing op 10 Maart 1920 gehou is, is die kiesers op hierdie datum weer na die stembus. Na 1915 was dit vir premier Louis Botha duidelik dat die politiek langs die taalgrens afgeskeur het. Hy was gevolglik verplig om die sterk Britse element van Unioniste onder Thomas Smartt by die Suid-Afrikaanse Party te betrek, ten einde polities te bly regeer.
In Augustus 1919 is hy oorlede, en genl. Smuts, wat tussen 1915 en 1919 jare lank buite die land was, moes as premier oorneem. Sy wêreldwye en veral Londense verbintenis het dit vir hom onmoontlik gemaak om met genl. Hertzog en die Nasionale Party saam te werk.