Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Só lief het God ons dat Hy ons na sý beeld geskape het en ons daardeur 'n vennoot van liefde gemaak het, 'n wese met wie Hy praat, wat Hy soos 'n kind liefhet en wat Hom kan antwoord en as ons Vader kan liefhê.
OORDEELSDAGKLOK AL NADER AAN MIDDERNAG
“Ek weet nie met watter wapens die Derde Wêreldoorlog geveg sal word nie, maar die vierde Wêreldoorlog sal met stokke en klippe geveg word.” – Albert Einstein (1879-1955), Duits-gebore teoretiese fisikus, (in 'n onderhoud in 'Liberal Judaism', April-Mei 1949)
Die wêreld word toenemend 'n meer chaotiese en gevaarliker plek as ooit. Dit het baie te doen met die huidige gebrek aan kernafskrikkingsooreenkomste tussen groot kernmoondhede. As een kernland 'n aanval met 'n kernwapen sou loods, kan dit 'n eksistensiële bedreiging vir honderde miljoene inwoners van die planeet skep. As leiers van nasies met kernwapens voortgaan om met 'n volskaalse kernoorlog te dreig en die idee te fantaseer dat hulle 'n kernoorlog kan 'wen', kan die wêreld reguit op pad wees na 'n uitgebreide katastrofe. ’n Verwoestende kernoorlog sou tragiese menslike gevolge en groot ekonomiese verval meebring. Dit sal 'n groot vermorsing van hulpbronne wees, maar dit kan ook 'n kernwinter skep met skadelike uitval op gewasse wat lei tot langdurige hongersnood, met erge lugbesoedeling.
‘n Bevestiging van die besef oor die gevare van kernoorlog, is die ‘Bulletin of the Atomic Scientists’ se simbool van die ‘Doomsday Clock’ wat in 1947 geskep is – dat dit in Januarie 2023 op 90 sekondes voor middernag gestel is. Dit is in Januarie 2024 op daardie hoogtepunt gehou omdat die mensdom 'n al hoër vlak van gevaar beleef in drie hoofgebiede:
- die grootste is die risiko van kernoorlogvoering,
- die voortdurende negatiewe gevolge van klimaatsverandering
- en die nuwe bedreiging van Kunsmatige Intelligensie.
In hierdie artikel kyk ons slegs na die kernaspek. In Julie 1991 aan die einde van die Koue Oorlog, het die Verenigde State (Pres. George H. W. Bush) en die Sowjetunie/Rusland (Pres. Mikail S. Gorbatchev) die bilaterale Strategiese Wapenverminderingsverdrag (START I) onderteken, wat ontwerp was om kernontwapening te bevorder. Dit het beide kante opdrag gegee om hul strategiese offensiewe kernwapen-arsenale te verminder. Die ‘Atomic Scientists’ se ‘Doomsday Clock’ is toe op 17 minute voor middernag gestel. (N.B.: START I was op die oog af 'n sukses. Dit het die klaarblyklike effek gehad dat ongeveer 80% van alle strategiese kernwapens wat toe bestaan het, laat in 2001 verwyder is.)
Vandag, egter, met die wêreld in 'n nuwe Koue Oorlog II gegooi, met verhoogde geopolitieke spanning tussen die VSA-EU-NAVO aan die een kant en Rusland-China-Noord-Korea-Iran aan die ander kant, is die moontlikheid en risiko's van 'n groot globale kernoorlog rampspoedig hoog.
Sedert START I het die meeste wapenbeheerooreenkomste misluk. Ná die START I-verdrag is daar twee bykomende verdrae tussen die VSA en Rusland onderteken om die voorraad kernwapens verder te verminder. Beide het misluk.
- Eerstens, in Januarie 1993, het die Amerikaanse president George H. W. Bush en die Russiese president Boris Jeltsin 'n nuwe Strategiese Wapenverminderingsverdrag genaamd START II onderteken om uit te brei wat die START I-verdrag bereik het. Hierdie nuwe verdrag het egter nooit in werking getree nie. Dit is omdat die George W. Bush-administrasie in Junie 2002 besluit het om te onttrek aan die Anti-ballistiese Missiel-verdrag (ABM) wat sedert 1972 tussen die VSA en die USSR bestaan het, en wat een van die voorwaardes vir START II was om voort te gaan. Baie waarnemers het die Amerikaanse onttrekking van die ABM-verdrag beskou as die eerste stap om doeltreffende wetlike beperkings op kernontwikkeling te laat vaar.
- Tweedens, president Barack Obama het wel probeer om die wedersydse vermindering van aanstootlike kernwapens te laat herleef om vir die publieke oog 'n veiliger wêreld te verseker toe hy 'n Nuwe START-verdrag, in April 2010, met destydse president Dmitri Medwedef van die Russiese Federasie onderteken het. Daar was egter toenemende skeptisisme oor kernwapenvermindering onder sommige Amerikaanse Republikeinse senatore en van Washington DC-denktenks, soos die Heritage Foundation.
Die Nuwe START-verdrag was bedoel om tien jaar te hou, met 'n opsie om dit vir tot vyf jaar te hernu na die ooreenkoms van beide partye.
Op Februarie 2017 het president Donald Trump egter aan die Russiese president Vladimir Poetin gesê dat hy hom aan die Nuwe START-verdrag onttrek, en die mening uitgespreek dat dit te gunstig vir Rusland is en dat dit 'n "slegte ooreenkoms is wat deur die Obama-administrasie onderhandel is."
Alle pogings tussen Trump en Poetin om 'n plaasvervanger vir die Nuwe START-verdrag op te stel voordat dit in 2021 verstryk het, het misluk. Rusland het so ver gegaan as om die Trump-administrasie daarvan te beskuldig dat hy “doelbewus en opsetlik” internasionale wapenbeheerooreenkomste afbreek en het in samesprekings na sy “teenproduktiewe en openlik aggressiewe” benadering verwys.
Nietemin, in Januarie 2001 het die nuutverkose Biden-administrasie wel 'n Russiese voorstel aanvaar om die Nuwe START-verdrag van kernwapenvermindering vir vyf jaar te verleng, dit wil sê tot 2026. Dit was die laaste poging van die Verenigde State en Rusland om hul wedersydse kernveiligheid deur bilaterale onderhandelinge te verhoog.
Met wat tans aan die gebeur is tussen die VSA en Rusland, is dit egter duidelik dat die huidige Amerikaanse regering geen erg daaraan het om die wêreld kernveilig te maak nie en Rusland reageer soos verwag daarop deur gereed te staan met sy volle kernarsenaal indien Amerika te ver gaan.
Dit wil lyk of Einstein genoeg van kern geweet het om te waarsku dat ‘n kernoorlog die heel laaste oorlog sal wees wat deur die mensdom geveg sal word. Is ons gereed daarvoor, en vir wat daarna volg vir diegene wat dit mag oorleef?