Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Aan die einde van jou lewe sal die vraag nie wees hoeveel jy hét nie, maar hoeveel jy gegee het; nie hoeveel jy gespaar het nie, maar hoeveel jy opgeoffer het; hoeveel jy liefgehad en gedien het, nie hoeveel jý geëer is nie.
LAASTE BYDRAE OOR NARSISME
Ons het ‘n aantal briewe ontvang oor die onderwerp narsisme. Ons sluit hierdie onderwerp vandag af met die plasing van een so ‘n brief. Dr Hugo Smit, baie dankie vir u deelname hieraan - Red.
Die woord narsisme word in ons tyd van selfie-beheptheid en kultuur van bekendes dikwels verkeerd verstaan asof dit iemand beskryf wat vol van homself is. Maar in psigologiese term dui dit juis nie op iemand wat oordrewe liefde vir homself koester nie maar eerder ‘n persoon wat op sy eie illusie van sy grootsheid verlief is. En hy is juis verlief op hierdie selfgeskepte, volmaakte beeld van homself om sy dieper gevoelens van onsekerheid weg te steek.
Narsistiese persoonlikheidsafwyking behels ‘n patroon van selfgesentreerdheid, arrogante denke en gedrag, die afwesigheid van empatie en konsiderasie vir ander mense asook ‘n oordrewe behoefte aan erkenning en bewondering. Dikwels beskryf die naasbestaandes van ‘n narsistiese persoon hom as ‘n manipulerende, selfsugtige en arrogante mens.
Persone met narsistiese persoonlikheidsafwyking verander nie maklik nie. Hulle blameer gewoonlik ander mense vir hulle foute. ‘n Uitstaande eienskap is hulle oorsensitiwiteit wat veroorsaak dat hulle baie bitsig reageer op die geringste kritiek of meningsverskil wat hulle as ‘n persoonlike aanval beleef.
‘n Duidelike teken van ‘n narsistiese persoonlikheid is sy grootheidswaan. Hy is baie belangrik in sy eie oë met ‘n onnatuurlike bewustheid van sy meerderwaardigheid. Hy glo hy is baie uniek en spesiaal en kan daarom net deur ander baie spesiale mense verstaan word. Hy glo hy is verhewe bo die gemiddelde persoon en assosieer eerder met ander mense en dinge wat ook ‘n hoë statusvoorkoms het. Hierdie grootheidswaan maak dat so ‘n persoon die respek van ander verwag ooreenkomstig sy belangrikheid, selfs al het hy niks gedoen om dit te verdien nie. Heel dikwels lieg hy sonder blik of bloos oor sy groot prestasies en talente. Hy praat ook dikwels oor sy groot bydrae met betrekking tot werk of verhoudings en hoe dankbaar ander moet wees dat hy daar betrokke is – hy is die ster en almal rondom hom ten beste net ‘n rolspeler.
Meesal is dit duidelik dat so ‘n persoon in ‘n fantasie-wêreld leef wat sy grootheidswaan ondersteun omdat die werklikheid dit nie kan doen nie. Hulle illusie van briljantheid, onbeperkte sukses en perfekte lewe laat hulle in beheer van hulle lewe voel en beskerm so ‘n persoon teen die innerlike gevoel van leegheid en skaamte. Enigiets wat dreig om sy fantasieborrel te bars word met uiterste selfverdediging en aggressie teengestaan.
Die narsistiese persoonlikheid het ‘n konstante behoefte aan lofprysinge en bewondering. Sy ego moet deurlopend gestreel word, daarom omring hy homself met mense wat gewillig is om dit te doen. Dit is gewoonlik mense wat saggeaard is, vredemakers wat hulle eie gevoelens op die agtergrond plaas ter wille daarvan. Die narsis is ‘n uitstekende waarnemer van persoonlikhede en weet presies wie en hoe om hom mee te omring. Hierdie verhoudings is baie eensydig, alles gaan oor wat die bewonderaar vir die narsis kan doen en indien daar hoegenaamd ‘n onderbreking aan die bewondering vir die narsis plaasvind, beskou hy dit as verraderlike optrede.
Omdat die narsis homself as baie spesiaal beskou verwag hy spesiale behandeling. Hy glo opreg dat alles wat hy wil hê, hom toekom. Hy verwag dat die mense rondom hom outomaties in sy begeertes sal voldoen, dit is hulle enigste waarde. As hulle sou waag om so “selfsugtig” te wees om iets in ruil terug te wil kry, verwag dan ‘n groot uitbarsting en ‘n koue skouer.
Die narsis ontwikkel nooit die eienskap om met ander se gevoelens te identifiseer nie. Sy totale afwesigheid van empatie maak dat hy ander mense sien as ‘n voorwerp wat slegs daar is om in sy behoeftes te voorsien. Hy sal nie twee keer dink wanneer hy die geleentheid kry om ander uit te buit tot sy eie voordeel nie; inderwaarheid kan hy so ‘n geleentheid nie deur sy vingers laat glip nie.
‘n Narsis voeL bedreig wanneer hy in aanraking kom met mense wat eienskappe besit wat hy nie het nie, veral as hulle bekend, vol selfvertroue of gewild is. Daarom moet hy hulle uitdaag en afransel; dit herstel sy eie ego wanneer hy iemand anders beledig en aftakel.
Moenie vir die narsis se fantasieë val nie. Hy kan baie aantreklik en vol sjarme voorkom. Sy wonderlike drome en selfversekerde houding kan mense maklik bluf en beïnvloed, maar dis net ‘n fantasie, en ‘n baie duur een om by betrokke te raak!